Árum saman fannst mér leiðinlegt að fá
aldrei að taka þátt í skoðunarkönnunum.
Aldrei hringdi neinn í mig og vildi fá að vita hvað
mér fyndist um hitt og þetta og aldrei kom neitt í
pósti sem krafði mig um álit á þessu og
hinu. Mér fór að líða eins og algjöru
núlli. Kleip mig í handlegginn og fór að efast
um tilvist mína. Vildi virkilega enginn vita hvað mér
fannst?
Alls konar lið út í bæ fékk að tjá
sig um besta þvottaefnið og bankann, hvaða stjórnmalaflokk
það myndi kjósa ef gengið yrði til kostninga nú
eða hvernig það neytti fjölmiðla. Gallup og hvað
þetta heitir hunsuðu mig ítrekað og ég sökk
sífellt dýpra í pytt sjálfsvorkunar. Það
má jafnvel segja að ég hafi þjáðst af
skoðunarkönnunarstoli.
Úr útlegð á toppinn
Þú getur því rétt ímyndað
þér fögnuð minn þegar loks barst bréf
í pósti. Ekkert smáræðis bréf, heldur
beinlínis þykkur bunki frá einhverjum sálfræðingum
eða geðlæknum uppi í Háskóla. Þeir
höfðu valið MIG og nokkur þúsund aðra til
að taka nýtt sálfræðipróf, sem þeir
eða einhverjir útlendingar höfðu búið til.
Niðurstöðurnar ætluðu þeir að nota til
að ákveða hvort þetta próf væri gott
eða vont og hvort þeir ættu að nota það í
framtíðinni eða ekki.
Sleftaumar eftirvæntingar láku um hökuna þegar
ég handlék þykkt prófið. Þetta voru
einhverjar 400 fullyrðingar og ég átti að svara þeim
öllum; annað hvort ætti mér að finnast þær
réttar eða rangar. Ég var í einu vetfangi kominn
á topp skoðunarkönnunarþáttöku eftir
langa útlegð. Ég átti ekki að tjá mig
um einhver smámál eins og þvottaefni eða pólitík;
ó nei, ég átti að kafa í eigið sjálf
og tjá mig um sjálfan mig, minn innri mann, sálina,
andann, gráa grautinn í hausnum.
Spurning númer 360
Ég fékk mér góðan penna, kom mér
vel fyrir í fermingarsófanum með prófið á
Tinnabók.
Þetta voru engar smáræðis fullyrðingar.
"Hefurðu heyrt raddir í höfðinu?" - Uuu, rangt. "Hefurðu
hugsað um að taka eigið líf?" - Uuu, rangt. Svona lengi
áfram og inn á milli lúmskar fullyrðingar sem
gengu þvert á þær sem fyrr voru komnar: "Hefurðu
ekki heyrt raddir í höfðinu?" - Uuu, rétt.
Ég fór bráðlega að þreytast og ruglast,
prófið var svo lúmskt og svo langt. Ég remdist
samt áfram, reyndi að standast prófið, láta
ekki taka mig í sófanum með svör sem gengu þvert
á fyrri svör. Ég var næstum búinn þegar
spurning númer 360 kom: "Finnst þér gaman að stríða
dýrum?". Svartnættið hvolfdist yfir mig. Finnst mér
gaman að stríða dýrum?!!! Hvað meintu mennirnir
eiginlega?
Górilla í hugleiðslu
Ég verð að viðurkenna að mér finnst ansi
gaman að stríða dýrum. Samt þorði ég
ekki að viðurkenna það í prófinu. Hvað
myndi þá gerast? Myndu sálfræðingarnir koma
í hvítum sloppum með fiðrildaháf og keyra
mig ba-bú á Klepp? Er það ekki eintóm geðveiki
að þykja gaman að stríða dýrum? Var ég
kannski snargeðbilaður þegar allt kom til alls? Og hvað
áttu þeir nákvæmlega við? Stríðni
getur verið á svo mörgum stigum. Hvers konar stríðni
áttu þeir við?
Ég fór í dýragarð í útlöndum
í sumar og fyrir framan górillubúrið stóð
maður sem leit út eins og górilla og æpti og gólaði
á risavaxna górilluna í búrinu og hafði
uppi alls kyns apalæti. Hann var virkilega ruddalegur og mér
ofbauð. Ég vonaði innilega að górillan myndi
tryllast, rífa sig úr búrinu og nauðga þessum
auma fábjána. Ef einhver ætti það skilið
þá væri það hann. Auðvitað gerði
górillan ekkert, sat bara á steini eins og í hugleiðslu
og horfði tómlætisaugum á vitleysinginn. Var það
svona kvikyndisleg stríðni sem sálfræðingarnir
í HÍ áttu við?
Eða áttu þeir kannski við þá stríðni
sem margir myndu telja heilbrigða gagnvart dýrum, að láta
ketti hlaupa á eftir bandspotta og svoleiðis? Var þannig
kannski ekki heilbrigt? Getur maður kannski fengið lyf við
þannig óeðli?
Krummi, Kobbi og kettirnir
Ég viðurkenni þó að oft hef ég gengið
lengra í stríðninni. Hundurinn Krummi á æskuheimili
mínu var úttaugaður og fór að urra gremjulega
þegar ég nálgaðist hann. Risapáfagaukurinn
Kobbi fær í magann þegar ég mæti í
Blómaval. Við hvert tækifæri sem gefst stríði
ég köttum. Þeir eru margir þar sem ég bý
og skjótast í burtu þegar þeir sjá mig.
Einu sinni sat einn á vegg og horfði hugfanginn og titrandi
á starra á grein. Ég læddist aftan að honum
og potaði snöggt í kattarrassinn. Honum brá ofsalega
og hrökklaðist hvæsandi af veggnum. Þetta fannst mér
ótrúlega fyndið og hló lengi inn í mig.
Ég brosi enn að þessu, sérstaklega þegar
ég ryfja upp undrunar- og fyrirlitningarsvipinn á kettinum
þegar hann glápti á mig þarna vankaður í
blómabeðinu.
Rjúpan og Bubbi
Þarna var ég í sófanum og hugsanirnar hringsnérust
inni í mallandi grágrautnum. Hvern djöfulinn kemur þeim
það við hvort mér finnist gaman að stríða
dýrum?, hugsaði ég og reyndi að ýta þeirri
hugsun frá mér að þessi stríðni mín
væri ef til vill sjúkleg og ég ætti að drífa
mig beint í viðtal hjá fagaðila.
Og eru dýrin eitthvað betri?, hugsaði ég í
sjálfsvörn. Kettir laumast iðulegu inn um gluggann hjá
mér þegar ég er ekki heima og mæna svo á
mig úti í horni þegar ég kem heim og er annars
hugar að stússa eitthvað. Þá fæ ég
fyrir brjóstið og held eitt augnablik að Satan sjálfur
sitji fyrir mér, enda glyrnurnar í köttum djöfullegar.
Og hvað með apann sem hrækti einu sinni framan í mig
í Sædýrasafninu?
Er ekki líka skárra að stríða dýrum
en drepa þau? Hefði Bubbi ekki verið í betri málum
ef hann hefði bara strítt rjúpunni þarna um árið
og ekki drepið hana? Hann hefði getað læðst um fjöll
og fyrnindi stríðsmálaður í felubúningi.
Til að halda karlmennsku-faktornum inni hefði hann getað verið
með rándýrar stríðnisgræjur -- e.t.v.
títaníumþokulúður úr Stríðnismanninum
-- og reynt að bregða rjúpum og öðrum dýrum.
Hann hefði líklega öðlast sama djúpa skilning
á náttúrunni því undrunarsvipurinn í
pínulitlu augum rjúpunnar hefði verið svipaður.
En náttúrusorg Bubba hefði varað skemur því
rjúpan hefði jafnað sig fljótlega og flogið frjáls
á vit nýrra ævintýra. Ég veit það
allavega að frekar vil ég að Bubbi bregði mér
en drepi mig.
Ég veit það líka að sálfræðiprófið
fór beint í ruslið. Spurning númer 360 gekk bara
allt of nærri sjálfsmynd minni. Vill ekki einhver frekar vita
hvaða þvottaefni mér finnst best?